Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbywania kary pozbawienia wolności

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności to instytucja prawa karnego, która pozwala na skrócenie kary więzienia. Dzisiejszy wpis będzie poświęcony temu zagadnieniu i dowiesz się z niego:

• czym jest warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności,

• jakie są formalne przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia,

• jakie są podstawy stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia,

• czym jest okres próby i ile wynosi w przypadku warunkowego przedterminowego zwolnienia.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności - co to takiego?

Warunkowe przedterminowe zwolnienie, uregulowane w art. 77 i następnych Kodeksu karnego (k.k.), to środek probacyjny polegający na zwolnieniu skazanego z odbycia reszty kary pozbawienia wolności pod warunkiem przestrzegania w okresie próby nałożonych na niego obowiązków.

Jest to swego rodzaju "kredyt zaufania" udzielany skazanemu, który swoim dotychczasowym zachowaniem w trakcie odbywania kary rokuje, że po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego. Nie jest to ułaskawienie, a jedynie zmiana sposobu wykonywania kary.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności - formalne przesłanki

Aby sąd mógł rozważyć warunkowe przedterminowe zwolnienie, skazany musi spełnić określone przesłanki formalne dotyczące odbytej części kary. Zależą one od rodzaju i wymiaru orzeczonej kary:

• Zasada ogólna (art. 77 § 1 KK): Skazany może być warunkowo zwolniony po odbyciu co najmniej połowy kary, ale nie wcześniej niż po 6 miesiącach.

• Recydywa (art. 77 § 2 KK): W przypadku skazanego w warunkach recydywy specjalnej podstawowej (art. 64 § 1 KK) – po odbyciu 2/3 kary.

• Recydywa wielokrotna (art. 77 § 2 KK): W przypadku skazanego w warunkach recydywy specjalnej wielokrotnej (art. 64 § 2 KK) – po odbyciu 3/4 kary.

• Szczególne przypadki: Przy karze 25 lat pozbawienia wolności, skazany może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 15 lat kary. Natomiast, skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary (art. 78 § 3 KK)

• "Mały świadek koronny" (art. 60 § 3 KK w zw. z art. 79 § 1 KK): W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może warunkowo zwolnić skazanego po odbyciu 1/3 kary, jeśli skazany złożył obszerne wyjaśnienia przed sądem i ujawnił istotne okoliczności przestępstwa.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności - podstawy stosowania

Samo spełnienie przesłanek formalnych nie jest wystarczające. Sąd musi dokonać oceny, czy postawa skazanego, jego właściwości i warunki osobiste, zachowanie w czasie odbywania kary, a także okoliczności popełnienia przestępstwa uzasadniają przypuszczenie, że skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności – nie popełni ponownie przestępstwa (art. 77 § 1 KK). Mówiąc prościej, sąd musi ustalić, czy istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna.

W ocenie tej sąd bierze pod uwagę szereg czynników, takich jak:

• Zachowanie skazanego w zakładzie karnym: Czy skazany przestrzegał regulaminu, czy był karany dyscyplinarnie, czy korzystał z programów resocjalizacyjnych, jak ocenia go administracja zakładu karnego?

• Postawa wobec popełnionego przestępstwa: Czy skazany wyraził skruchę, czy naprawił szkodę wyrządzoną przestępstwem (w miarę możliwości)?

• Warunki osobiste i właściwości skazanego: Wiek, stan zdrowia, wykształcenie, doświadczenie zawodowe, sytuacja rodzinna.

• Środowisko, do którego skazany powróci: Czy ma gdzie mieszkać, czy ma zapewnione źródło utrzymania, czy jego otoczenie sprzyja resocjalizacji?

Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary pozbawienia wolności - ile wynosi i czym jest okres próby

Okres próby to czas, w którym skazany, po zwolnieniu z zakładu karnego, pozostaje pod kontrolą sądu i kuratora. W tym okresie skazany musi przestrzegać nałożonych na niego obowiązków, a ich naruszenie może skutkować odwołaniem warunkowego zwolnienia.

Długość okresu próby jest zależna od rodzaju orzeczonej kary i wynosi:

• Zasada ogólna: Okres próby wynosi od 2 do 5 lat (art. 80 § 1 KK).

• Recydywa: W wypadku warunkowego zwolnienia w warunkach recydywy (art. 64 § 1 i 2 KK), okres próby nie może być krótszy niż 3 lata (art. 80 § 2 KK).

• Kara 25 lat pozbawienia wolności lub dożywocia: Okres próby wynosi 10 lat (art. 80 § 3 KK).

W okresie próby sąd może nałożyć na skazanego różnorodne obowiązki, np. poddanie się dozorowi kuratora, podjęcie pracy zarobkowej, powstrzymanie się od nadużywania alkoholu, poddanie się terapii, naprawienie szkody, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie to ważna instytucja prawa karnego, która daje szansę skazanym na wcześniejszy powrót do społeczeństwa. Jej zastosowanie jest jednak uzależnione od spełnienia szeregu przesłanek formalnych i materialnych, a decyzja sądu opiera się na wnikliwej ocenie postawy skazanego i prognozy jego zachowania po zwolnieniu.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawie dotyczącej warunkowego przedterminowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności zachęcam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Mariusz Skwarek za pośrednictwem poczty elektronicznej - kancelaria@adwokat-skwarek.pl lub telefonicznie: +48 665 961 401.