Znieważenie funkcjonariusza

Znieważenie funkcjonariusza

W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej problematyce znieważenia funkcjonariusza publicznego. Omówimy znamiona tego przestępstwa, grożące za nie sankcje, a także szczególne okoliczności, które mogą wpłynąć na odpowiedzialność karną sprawcy. Przyjrzymy się również kwestii znieważenia konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej.

Znieważenie funkcjonariusza publicznego - znamiona przestępstwa

Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza publicznego zostało opisane w art. 226 § 1 Kodeksu karnego (k.k.). Zgodnie z tym przepisem, odpowiedzialności karnej podlega ten, kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych.

Aby można było uznać, że doszło do popełnienia przestępstwa, w sprawie musi wystąpić łącznie kilka przesłanek:

• Ofiarą znieważenia pada funkcjonariusz publiczny lub osoba do pomocy mu przybrana (więcej na temat tego kogo przepisy uznają za funkcjonariusza publicznego można znaleźć w TYM artykule);

• Znieważenie: Jest to zachowanie, które według obiektywnych miar i ocen społecznych wyraża pogardę, uwłacza godności lub poniża daną osobę. Może przybierać formę słowną (wulgaryzmy, epitety), pisemną (np. w internecie) lub gestów. Co istotne, dla zaistnienia przestępstwa nie jest wymagane, aby funkcjonariusz poczuł się znieważony – liczy się obiektywna wymowa danego zachowania;

• Podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych: Znieważenie musi nastąpić w czasie, gdy funkcjonariusz wykonuje swoje czynności służbowe (np. podczas interwencji, kontroli drogowej) i musi mieć związek z tymi czynnościami. Nie będzie więc przestępstwem znieważenie funkcjonariusza po służbie, w sytuacji czysto prywatnej, chyba że zniewaga nadal wiąże się z jego funkcją.

Znieważenie funkcjonariusza publicznego - sankcja karna

Za znieważenie funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, zgodnie z art. 226 § 1 k.k., grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

W sprawie znieważenia funkcjonariusza publicznego możliwe jest warunkowe umorzenie postępowania.

Rodzaj i wymiar kary zależą od okoliczności konkretnej sprawy, w tym stopnia społecznej szkodliwości czynu, motywacji sprawcy czy jego wcześniejszej karalności.

Znieważenie funkcjonariusza publicznego - okoliczności łagodzące

Kodek karny przewiduje sytuacje, w której sąd wydający wyrok w sprawie za przestępstwo znieważenia funkcjonariusza może nadzwyczajnie złagodzić karę, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Taka sytuacja może mieć miejsce wtedy, gdy działanie sprawcy było wywołane niewłaściwym zachowaniem się funkcjonariusza lub osoby przybranej mu do pomocy.

Oznacza to, że jeśli to funkcjonariusz sprowokował znieważające zachowanie swoim własnym nieodpowiednim postępowaniem (np. był arogancki, sam używał wulgaryzmów, przekraczał uprawnienia), wówczas osoba, która go znieważyła, może uniknąć odpowiedzialności karnej. Jest to istotny mechanizm chroniący obywateli przed nadużyciami ze strony przedstawicieli władzy.

Znieważenie organu konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej

Kodeks karny w art. 226 § 3 przewiduje surowszą odpowiedzialność za publiczne znieważenie lub poniżenie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej. Czyn taki zagrożony jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Do konstytucyjnych organów RP zaliczamy m.in.:

• Prezydenta RP

• Sejm

• Senat

• Radę Ministrów

• Trybunał Konstytucyjny

• Sąd Najwyższy

• Naczelny Sąd Administracyjny

• Krajową Radę Sądownictwa

• Najwyższą Izbę Kontroli.

Znieważenie organu musi mieć charakter publiczny, czyli być dokonane w taki sposób, że może dotrzeć do nieokreślonej liczby osób.

Przestępstwo znieważenia funkcjonariusza publicznego oraz konstytucyjnego organu RP ma na celu ochronę powagi państwa i jego przedstawicieli. Jednocześnie prawo przewiduje mechanizmy chroniące obywateli przed arbitralnością i niewłaściwym zachowaniem ze strony funkcjonariuszy.

Kluczowe jest zachowanie wzajemnego szacunku i przestrzeganie granic prawa, zarówno przez obywateli, jak i przez osoby pełniące funkcje publiczne. Warto pamiętać, że krytyka działań funkcjonariuszy czy organów państwa jest dopuszczalna, o ile mieści się w granicach prawa i nie przybiera formy znieważającej. W przypadku wątpliwości co do kwalifikacji prawnej danego zachowania, zawsze warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.

Jesteś stroną postępowania w przedmiocie znieważenia funkcjonariusza publicznego? Poszukujesz adwokata, który pomoże Ci w postępowaniu przed organami ścigania lub sądem? Skontaktuj się z Kancelaria Adwokacką Mariusz Skwarek - tel. +48 665 961 401 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: kancelaria@adwokat-skwarek.pl